Mevcut yasayla, çalışanın işten ayrıldığı bazı durumlarda dahi kıdem tazminatı alma hakkı var. Yeni tasarıyla uygulama da düzenlemeler olacak
Hali hazırda; işten ayrılan işçinin işvereninden kıdem tazminatı alabilmesi için iki temel şart bulunmakta.
En az bir yıl çalışmış olması ve çalışanın kendi isteğiyle değil, işverenin isteğiyle işten ayrılması. Bu iki şart sağlandığında işçiye her bir çalıştığı yıl için; bir aylık (30 günlük) brüt ücreti (Tavanı: 4.092,53 TL) ödenmekte. Kıdem tazminatından Damga Vergisi (Binde 7.59) haricinde bir vergi de kesilmiyor.
KENDİSİ İŞTEN AYRILAN ÇALIŞANAN KIDEM KAZANDIĞI DURUMLAR
Temel koşullar böyle olmak ile birlikte, çalışanın kendi iradesi ile işten ayrılmasına karşın kıdem tazminatına hak kazandığı olaylar da yaşanmaktadır. Şöyle ki;
– Erkek çalışanın askerlik hizmeti sebebiyle, kadın çalışanın evliliği sebebiyle (evlilikten sonraki bir yıl içerisinde),
– Yaşlılık, emeklilik ya da malûllük aylığı almak sebebiyle,
-Çalışan tarafından sağlık, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlarda bulunma ya da işyerinde işin aksaması ve benzeri sebeplerle,
-Asgari 15 yıl sigortalı olan çalışanların SGK’dan alınması gereken “Kıdem Tazminatı alabilir” yazısı ile beraber(08.09.1999 tarihinden önce işe girmiş olmalı ve 3600 prim günü koşulu ile. 08.09.1999 sonrası işe girenler için daha yüksek prim gün koşulları gerekmekte.) işçi kendi işten ayrılsa da kıdem tazminatını işvereninden temin edebiliyor.
ÖLÜM OLURSA TAZMİNAT MİRASÇILARA
Ayrıyeten çalışanın ölümü sebebiyle de kıdem tazminatı (mirasçılarına) ödenmektedir. İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları sebebi ile iş sözleşmesi fesih edildiğinde ise işveren için kıdem tazminatı ödemesi gibi zorunluluk bulunmamaktadır.
İşçilerin; 2016 yılında mevcut uygulamaya göre ve farklı ücretlere göre alınabilecek tazminat tutarları tablodan görülebilir. Söz konusu bu şartların tümü 1971’de yayımlanan 1475 sayılı İş Yasası’nın
Kıdem tazminatının dünü, bugünü, yarını: 45 yıllık kıdem “kıdem tazminatını” düzenleyen bir maddesine (Md.14) dayanmakta. Aslen bu ‘eski İş Yasası’ ve bu eski yasanın sadece bir maddesi (kıdem tazminatı) yürürlükte. 2003 yılından beri 4857 sayılı ‘yeni İş Yasası’ yürürlükte.
Bir önceki yazımız olan İşvereni Zor Durumda Bırakan İşçi başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.