Günümüzde çalışan kadınların iş hayatı ile alakalı kafalarını kurcalayan en önemli sorunun doğum olduğu gözlenmekte Kadınlar çoğu zaman çocuk sahibi olmak ile kariyer arasında karamsarlık yaşamakta.
Mevzuatımızda doğum yapan kadınlara sunulan önemli haklar ve yardımlar bulunmakta. Bu haklardan birincisi, kadın çalışanın kural olarak doğumdan önce sekiz ve doğum sonrasında sekiz olmak üzere toplamda 16 hafta çalıştırılamaması. İş Kanunu’na göre, kadın çalışan talep ederse ve doktorunun da bu konuda onayı bulunuyorsa doğuma üç hafta kalana dek çalışabilir. Hamilenin doğumdan önce kullanmadığı beş hafta, izin süresine eklenmektedir. Fakat eklemek gerekirse bu izin sürelerinde ücret ödenmemektedir yani hamileye ücretsiz izin verilmektedir.
İş göremezlik ödeneği
Sosyal güvenlik alanında düzenlenen korumanın ilk maddesi 5510 sayılı kanunun 18. maddesi ile gelen geçici iş göremezlik ödeneği. Bu ödenek kişinin çalışmasına engel olan bir hastalık, kaza yada hamilelik gibi bir hal bulunduğunda bu süre için muayyen oranda gelir güvencesi sağlamakta.
Kadın işçi adına doğumdan önceki bir yıl içerisinde minimum doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmemişse, kadın çalışana geçici iş göremezlik ödeneği verilmemektedir. Geçici iş göremezlik ödeneği hamilelik ve doğum sebebiyle kadın işçinin yukarıdaki süreler toplamınca çalışamayacağı her gün için tahsis edilmektedir. Doğum öncesinde sekiz, doğum sonrasında sekiz olmak usulüyle toplamda on altı haftanın dışında, kadın çalışanın hamilelik sebebiyle doğum öncesindeki sekiz haftadan önce rapor alması halinde bu süre için hastalık sigortasına ilişkin şartlar gerçekleşmişse ödeme yapılır.
Hamilelik ve doğum sebebiyle ödenecek geçici iş göremezlik ödeneğinin toplamı, yatarak tedavilerde prime esas günlük kazancın yarısı, ayakta tedavilerde ise bu kazancın üçte ikilik kısmıdır.
Sosyal güvenlik alanında getirilen ikinci koruma ise emzirme ödeneği. Sadece iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılara ve bağımsız çalışan sigortalılara verilen ödenek miktarı 2016 yılında 122 TL’dir.
3. çocuğa 600 TL
SGK’dan doğumdan sonra alınan yardımların beraberinde bir de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından yürürlüğe koyulan doğum parası bulunmakta. Buna göre, 15 Mayıs 2015 tarihinden sonra gerçekleşen doğumlar için bakanlık doğum yardımı ödemekte. İlk çocuk için 300 TL, ikinci çocuk için 400 TL ve üçüncü çocuk için 600 TL olarak ödenen yardımdan faydalanmak için bazı şartlar bulunmakta.
Düzenlemeye göre, doğum parası alınabilmesi için annenin veya babanın yada ikisinin de Türk vatandaşı olması gerekiyor. Diğer yandan, mavi kartlılar da doğum yardımından yararlanabiliyor. 15 Mayıs 2015 ve sonrası doğumlar için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na başvurularak doğum yardımı alınması söz konusu. Doğum yardımı sosyal yardım sınıfında olduğu için Türk vatandaşı olmak dışında herhangi bir şart bulunmamaktadır.
Bir önceki yazımız olan Genel Muhasebe Programlarıyla İrsaliye İşlemleri başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.